Zamek w Łańcucie – jedna z najwspanialszych rezydencji magnackich w Polsce

Zamek w Łańcucie jest jednym z najwspanialszych tego typu obiektów w Polsce. Dawna rezydencja Lubomirskich i Potockich, powstała w 1641 roku. Mimo wieku dalej zachwyca swoją architekturą i historią.

[h1] Lokalizacja [/h1]
Dawna rezydencja magnacka leży w województwie podkarpackim. Dokładniej w Łańcucie 16 km od Rzeszowa.

[h2] Historia [/h2]
Budowlę wzniósł Stanisław Lubomirski. Jego zamysłem było [i]palazzo in fortezza[/i], czyli pałać w fortecy. Udało mu się osiągnąć ten cel. Piękny gmach z dwoma wieżami o baniastym zwieńczeniu ukrył za fortyfikacjami. Zamek w Łańcucie w XVII wieku był jedną z najnowocześniejszych fortec Podkarpacia. Został otoczony bowiem murami, budowlami ochronnymi, a nawet fosą.
Takie fortyfikacje były nie do przejścia nawet dla Szwedów w 1655. Wojska najeźdźców po prostu dokonały odwrotu spod murów, nie próbując nawet 1 szturmu, czy oblężenia. Dwa lata później twierdza znów się obroniła dzięki murom przed wojskami Rakoczego.
Kiedy minęło zagrożenie najazdami, w 2 połowie XVIII wieku przeprowadzono remonty budowli. Największe zmiany wprowadziła jednak Izabela Lubomirska. Na koszt wspaniałych ogrodów usunęła część murów. Jednak dalej na podstawie zarysów terenu da się określić, gdzie stały niezdobyte mury.
Czasy II wojny światowej były bardzo łaskawe dla rezydencji. Potoccy nie byli prześladowani przez Niemców, którzy z zamku zrobili swoją siedzibę. Rodzina uzyskała nawet zgodę na wywóz dóbr kultury z zamku, zanim tereny przejęła Armia Czerwona.
Władze komunistyczne jednak nie zniszczyły rezydencji. W 1945 otworzyły w nim Muzeum Zamku w Łańcucie.

[h3] Wnętrze zamku [/h3]
Dzięki temu, że zamek łagodnie przechodził historyczne perypetie zachowało się oryginalne wyposażenie, nawet z XVII wieku. Przykładem tego jest Wielka Sień, czyli pierwsze pomieszczenie.
Najbardziej reprezentacyjne pomieszczenia to już efekt remontów z wieku XVIII i XIX. Oko można nacieszyć klasyczną Salą Balową, Wielką Jadalnią, Salą Kolumnową czy Teatrem Dworskim.
Najcenniejszym eksponatem muzeum jest rzeźba dłuta Antonia Canowy. Posąg o wysokości 142 cm przedstawia 9-letniego Henryka Lubomirskiego jako Amora. Został wykonany na specjalne życzenie niemal przybranej matki chłopca, Izabeli Lubomirskiej.

[h4] Muzeum Zamek w Łańcucie [/h4]
Ponieważ kompleks obecnie to nie tylko ślad dawnej wielkości magnackiej do zwiedzenia jest więcej rzeczy. Dla gości udostępniono storczykarnie, oranżerię i ekspozycję sztuki cerkiewnej. W dawnej powozowni zamkowej utworzono również kolejne muzeum – Muzeum Powozów. Znajduje się w nim jeden z największych zbiorów przedmiotów związanych z powozami, począwszy od powozów Potockich.
Warto także poświęcić czas na zwiedzanie ogrodów – włoskiego i francuskiego.

[h5] Błękitna Dama [/h5]
Z zamkiem w Łańcucie jest związana Legenda o Błękitnej Damie. Ponoć po zamku błąka się jeszcze duch księżnej Izabeli Lubomirskiej, znanej już za życia Błękitną Markizą. Dlaczego Błękitną? Ponoć księżna uwielbiała błękitne suknie i bardzo często się w nie ubierała. Dlaczego w Łańcucie? Bo uwielbiała ten zamek. To tu spędzała dużo czasu z przybranym synem Henrykiem, tu stworzyła piękne ogrody i zrobiła centrum kultury, dorównujące europejskim rezydencjom królewskim.